Bazen, özel sağlık sigortasının (PKV) geçici olarak iptal edilmesi gerekebilir veya mantıklı olabilir. Eğer bu iptalin geçici olacağı ve daha sonra özel sağlık sigortasının yeniden başlatılacağı öngörülüyorsa, çoğu durumda bir bekletme sigortası (Anwartschaftsversicherung) önerilir. Bu sayede, mevcut sigorta şartları adeta "dondurulur" ve PKV’ye yeniden başlandığında aynı şartlar altında devam edilebilir. Aşağıda bekletme sigortasında dikkate alınması gereken hususlar açıklanmaktadır.
Özel Sağlık Sigortası İptal Edildiğinde Yeniden Başlatma Süreci Nasıl İşler?
Genel olarak, özel sağlık sigortasını sonlandırmak ve daha sonra yeniden başlatmak bir sorun teşkil etmez, gerekli koşullar sağlandığı sürece. Sözleşmenin iptali yeterlidir ve sona erer. PKV yeniden kullanılmak istendiğinde ise yeni bir başvuru yapılmalı ve buna uygun yeni bir sözleşme imzalanmalıdır. Bu sözleşme, orijinal tarifede veya başka bir tarifede olabilir. Ancak bu durumda sigorta şirketi, sigortalıyı özel sağlık sigortasını ilk kez yapıyormuş gibi değerlendirir. Bu da "geri dönenler" için genellikle bazı dezavantajlarla sonuçlanır:
- Yüksek giriş yaşı nedeniyle daha yüksek primler: Primler, eski sigortaya kıyasla her zaman daha yüksek olur. İptal edilen sözleşme sırasında biriken yaşa bağlı rezervler kaybedilir. Yeni sözleşmede bu birikime sıfırdan başlanır, bu da primin ve gelecekteki prim seyrinin olumsuz etkilenmesine neden olur.
- Sağlık kontrolü: Yeniden başvuru sırasında tekrar sağlık kontrolü yapılır. Eğer bu süreçte sağlık sorunları veya ek riskler ortaya çıktıysa, bunlar risk ek primleri veya kapsam dışı kalma ile değerlendirilir. Hatta başvuru tamamen reddedilebilir.
- Bekleme süreleri: Yeni sigortada yine bekleme süreleri göz önünde bulundurulur. Sigorta kapsamı bu sürelerin sonunda devreye girer.
Bekletme Sigortası Prensibi
Bekletme sigortası ile bu tür dezavantajlar önlenebilir. Bekletme sayesinde, mevcut şartlarda veya sözleşme imzalanacağı tarihte geçerli olan şartlarda sigorta yapılma hakkı elde edilir. Bu, bir opsiyona benzer: kullanılabilir (yani, garantili şartlarla bir sigorta sözleşmesi yapılır), ancak kullanmak zorunda değildir.
Bu seçim hakkı, bekletme sigortasının tek gerçek faydasıdır. Bunun dışında başka bir faydası yoktur, özellikle sağlık sigortası kapsamı sunmaz. Sağlık sigortası kapsamı için her zaman ayrı bir sağlık sigortası sözleşmesine ihtiyaç vardır.
Farklı Bekletme Sigortası Türleri
Bekletme sigortası, "küçük" ve "büyük" bekletme sigortası olarak ikiye ayrılır. Ayrıca bazı durumlarda, PKV sözleşmesinin askıya alınması da mümkündür.
Küçük Bekletme Sigortası
Küçük bekletme sigortası, sadece orijinal tarifeye tekrar sağlık kontrolü ve bekleme süresi olmadan dönme hakkı sunar. Bu durumda, ara dönemde ortaya çıkan hastalıklar veya riskler nedeniyle ek prim veya kapsam dışı kalma riski olmaz. Ayrıca, başvurunun reddedilmesi de söz konusu değildir.
Küçük bekletme sigortası başka haklar sağlamaz. Bekletme süresince yaşa bağlı rezervler birikmez. Sigorta yeniden başlatıldığında, prim hesaplamasında mevcut giriş yaşı baz alınır ve bu nedenle prim her zaman orijinal primden yüksek olur. Ancak, küçük bekletme sigortası düşük maliyetlidir.
Büyük Bekletme Sigortası
Büyük bekletme sigortası, küçük bekletme ile aynı hakları sunar, ancak ek olarak yeniden sigortaya dönüldüğünde orijinal giriş yaşı dikkate alınır. Sigortalı, sigortayı hiç bırakmamış gibi değerlendirilir. Bu da gelecekteki primler üzerinde olumlu bir etki yapar. Ancak, bu genişletilmiş haklar ve orijinal giriş yaşı baz alınarak yaşa bağlı rezervler biriktirilmesi gerektiğinden, büyük bekletme sigortası küçük bekletmeye göre çok daha yüksek primlerle gelir. Bu primler, sigorta tarifesinin yüzde 25'ine kadar çıkabilir.
Askıya Alınan Sözleşme
Bazı durumlarda (işsizlik gibi) veya belirli durumlarda (prim borçları nedeniyle acil durum tarifesine geçiş) mevcut PKV sözleşmesi askıya alınabilir ve bu durumda prim ödenmez. Sözleşme otomatik olarak sona ermez ve askıya alma sebebi ortadan kalktığında tekrar aktif hale getirilir. Sözleşme, bekletme sigortası olmaksızın, orijinal şartlarla devam eder. Sözleşme askıda olduğu sürece herhangi bir hizmet alınamaz.
Bekletme Sigortası Ne Zaman Mantıklı?
Bekletme sigortası, özellikle başka bir sigorta sistemine geçiş nedeniyle bir PKV sözleşmesi iptal edildiğinde ve özel sağlık sigortasına geri dönme olasılığı yüksek olduğunda değerlendirilebilir.
Büyük bekletme sigortası, yüksek primleri nedeniyle yalnızca PKV’ye geri dönüş ihtimalinin çok yüksek olduğu durumlarda mantıklıdır. Aksi takdirde, ödenen primler karşılıksız kalmış olur.
Küçük bekletme sigortası, daha kısa süreli PKV "molaları" için daha uygundur. Dönüş sırasında yaşın biraz daha yüksek olması primlere çok fazla yansımaz. Daha uzun süre PKV’den ayrılmak durumunda kalındığında, küçük mü yoksa büyük bekletme sigortasının mı daha uygun olduğuna karar verilmelidir.
Bekletme Sigortası İçin Tipik Hedef Gruplar
Bekletme sigortası genellikle iki ana grup için faydalıdır:
- Uzun süreli yurt dışı seyahatleri yapan kişiler ve bu süre zarfında ayrı bir yurt dışı sağlık sigortası bulunanlar: Yurt dışı seyahatinden sonra tekrar PKV kapsamına girilmesi planlanıyorsa ve bu mümkünse (zorunlu devlet sigortası dışı olunduğunda).
- Devlet memurları: Bu kişiler, çalışma süresi boyunca işverenleri tarafından sağlanan sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler. Ancak emekli olduklarında, bu hizmetlerden yararlanamazlar ve kalan masrafları özel sağlık sigortası ile karşılamak zorundadırlar. Uygun koşulların sağlanması için bekletme sigortası önerilir.
Diğer Bekletme Durumları
- İşsizlik: Bazı durumlarda, sigorta şirketleri askıya alma yerine bekletme sigortası talep edebilir.
- Geliri sigorta zorunluluğu sınırının altına düşen çalışanlar: Bekletme sigortası ile, gelirleri tekrar sınırın üzerine çıktığında orijinal şartlarla PKV’ye dönebilirler. Ancak, birçok durumda sigortadan muafiyet talep ederek özel sağlık sigortasını devam ettirmek de mümkündür, bu nedenle bekletme sigortasına gerek kalmaz.
- Eski serbest meslek sahipleri ve serbest çalışanlar: Yeniden zorunlu sigortalı bir işte çalışmaya başlayanlar, bekletme sigortası ile PKV’ye geri dönüş için uygun şartları saklayabilirler. Ancak bu, nadiren gerçekleşir.
- Öğrenciler: Öğrenciler, eğitim öncesinde PKV ile sigortalıydılarsa ve eğitim sırasında devlet sigortasına geçmişlerse, bekletme sigortası ile daha sonra özel sigorta kapsamına uygun şartlarla dönme hakkını koruyabilirler. Ancak, eğitim sırasında özel sigortalı kalma seçeneği de vardır.
Sigorta Tarifesi de Önemlidir
Bekletme sigortasının faydalı olup olmayacağı, başlangıç veya hedef tarifesinin fiyat ve performansına da bağlıdır. Bu nedenle karar, ilgili tarifenin değerlendirilmesi yapılmadan verilmemelidir.